Dawniej czczony na Litwie duch domowy, odgrywający złożoną i tajemniczą rolę w wierzeniach ludowych. Jego obecność wiązała się zarówno z opieką nad gospodarstwem, jak i pewnym elementem ryzyka i nieprzewidywalności.

W ludowej tradycji litewskiej, Aitwar przybierał postać skrzydlatego węża z głową ptaka i rozłożystym ogonem przypominającym wymiętą miotle. To niezwykłe połączenie cech nadawało mu wyjątkowy wygląd, który zarówno przyciągał uwagę, jak i budził respekt.

Zgodnie z wierzeniami, Aitwar był skłonny do niespodziewanych wizyt, pozostawiając dobra w zamian za ciepły kąt do spania i regularną porcję strawy. Choć troszczył się o swoich gospodarzy, jego natura była dwuznaczna. Każdej nocy Aitwar wydostawał się z legowiska i unosząc się nad dachami chałup, krążył nad wsią w poszukiwaniu gospodarstwa, które mógłby odwiedzić.

Gdy jego wzrok padł na konkretne gospodarstwo, wlatywał tam z ledwo zauważalnym szelestem i zaczynał skrupulatnie zbierać różne przedmioty i dobra materialne, które mu się spodobały. Nie omijał zboża, pieniędzy czy kartofli, a nawet drobnych przedmiotów codziennego użytku. Był jak złodziej nocy, który badał swoje ofiary i wybierał to, co najcenniejsze.

Po skompletowaniu zdobyczy, Aitwar powracał do swojego gospodarstwa. Gdy unosił się na nocnym niebie, skrzydła lśniły jasno, tworząc efekt podobny do spadającej gwiazdy. To zjawisko nie umknęło uwadze mieszkańców wsi, którzy widząc tę migotliwą postać, uznawali ją za niezwykłe, niemal magiczne. Chłopi widzący to zjawisko reagowali spontanicznie, żegnając się znakiem krzyża, wierząc, że demon Aitwar powraca z powodzeniem swojej nocnej wyprawy, która miała przynieść dobrobyt i obfitość.

To wyjątkowe wierzenie podkreślało dualistyczną naturę Aitwara - ducha domowego, który jednocześnie był źródłem obaw i respektu, a zarazem obiecywał dobrobyt i powodzenie. To historyczne spojrzenie na Aitwara jako niezwykłego stworzenia wzbogaca mozaikę folkloru i kultury Litwy, odsłaniając ludzką fascynację i niepewność wobec nieznanego i nadprzyrodzonego.

Mroczna legenda wschodnich rubieży, przyniesiona z odległej Rusi, wypełniona prastarym demonem, który osiedlił się w przybrzeżnych wodach rzek i jezior. Jego pochodzenie sięga dziecka skazanego na klątwę, topionego przez własną matkę. To niegodziwe wydarzenie wzbudziło tajemnicze siły, które stopniowo nadały formę demonowi, by ten mógł rządzić mrocznym imperium wód.

Zrodzony z cierpienia, Ałbast przybrał postać niezwykłej ryby o imponujących łapach, które umożliwiały mu szybkie i płynne poruszanie się pod powierzchnią wód. Jego obecność wprowadzała w otoczenie aura intensywnej tajemniczości, budzącej dreszcze na skórze każdego, kto miał okazję zobaczyć to istnienie. Odnaleziono go czasami na płytkich płyciźniach, gdzie taplał się wśród promieni słońca lub delektował ciepłem na brzegu. Jednak zbliżanie się do niego w tych momentach oznaczało ryzyko, ponieważ Ałbast był gotów bronić swojego terytorium z bezlitosną zaciekłością.

Demon poruszał się zaskakującą zwinnością i prędkością, zdolny do chwytania swoich ofiar w mgnieniu oka. W jednym chwycie mógł wciągnąć je w głębiny, gdzie wirujący prąd z nieubłaganą siłą pociągał je ku przepaści. Rybacy byli świadomi, że Ałbast to istota, której nie można lekceważyć, ani tym bardziej próbować go pokonać. Wielu naiwnych podjęło próbę stawienia mu czoła, płacąc za to swoim życiem.

W obliczu zagrożenia, rybacy wynaleźli subtelniejsze podejście – przekupstwo. Próbując uspokoić bestię, składali jej ofiary w postaci żywych ptaków, od zwyczajnych kur po kaczki, a nawet po konie. Potwór, chętnie przyjmując te dary, nie dawał jednak pewności, czy jest w pełni zadowolony. Mimo łakomstwa, nadal pozostawał tajemniczy i nieobliczalny.

Mądrość ludowa wskazywała na to, by nie wchodzić w konfrontację z Ałbastem i zachować rozwagę. Roztropni unikali akwenów, które uważane były za siedzibę tego demonicznie władającego wodami istnienia. Opowieści o jego mrocznych czynach przekazywane z pokolenia na pokolenie służyły jako przestroga przed eksploracją związaną z zagrożeniem ze strony Ałbasta, który nie znał litości w swojej nieodwracalnej potrzebie utrzymania równowagi w swym tajemniczym, mrocznym królestwie wód.

Tajemnicze stworzenie z krainy Kujaw, zwanego przez miejscowych „diabłem grającym”, to wyjątkowa istota skupiona wokół instrumentów muzycznych, z szczególnym upodobaniem do skrzypiec. Jego obecność w życiu muzyków związana była z paktami, które zawierane były w zamian za duszę, w czym tkwiła magia i zagadkowość tego stworzenia.

Ankluz, choć w swej naturze demoniczny, posiadał zdolność tworzenia dźwięków niewyobrażalnej harmonii. Szczególnie zafascynowany był skrzypcami, które pozwalały mu się realizować jako artysta, ukazując swoją mroczną magię przez dźwięki. Z każdym muzykiem, który z nim się wiązał, Ankluz zawierał pakt – oferując zdolność osiągnięcia perfekcji w grze, w zamian za ich dusze. Muzyk, będąc pod wpływem tej umowy, otrzymywał zdolność wygrywania nieziemsko pięknych melodii, zdobywając uznanie i uwielbienie publiczności.

Dźwięki skrzypiec prowadzone przez Ankluza potrafiły porwać serca i dusze słuchaczy. Ludzie, którzy mieli przyjemność słuchania jego melodyjnych kompozycji, nie potrafili się oprzeć ich mocy. Nawet najbardziej ponury i powściągliwy człowiek nie mógł się powstrzymać przed wstąpieniem w wir tańca, unosząc się na falach dźwięków, które emanowały z instrumentu. W tych chwilach czar Ankluza sprawiał, że wszyscy zapominali o troskach i problemach, oddając się ekstatycznemu tańcowi.

Ankluz oferował więcej niż tylko umiejętności muzyczne. Dla muzyków, którzy zawierali z nim pakt, przynosił sławę i bogactwo. Jego demoniczną magią zasilane były kariery, które rozkwitały dzięki niewyobrażalnym umiejętnościom muzycznym. Wielu znakomitych artystów miało podobno na swojej drodze to tajemnicze stworzenie, a jego wpływ na rozwój muzyki był nie do przecenienia.

Wśród współczesnych ludzi krążyły opowieści o muzykach, którzy zyskali sławę i zamożność dzięki paktowi z Ankluzem. Jednakże istniał również strach i ostrzeżenia przed tym demonem grającym. Mówiono, że nie sposób było być pewnym, czy muzyk zostanie zaspokojony umową i czy nie zostanie za cenę triumfu w muzyce odebrana mu dusza. Roztropni artyści unikali zawierania umów z tym demonem, zdając sobie sprawę z niebezpieczeństw, jakie niosła z sobą jego mroczna magia.

Tajemnicze stworzenie zamieszkujące moczary, wyłaniające się z odmętów w świetle skąpego słońca. To istota niezwykła, o tłustym kałdunie i cienkich, niemal wiotkich kończynach. Jego aparycja przyćmiewała wszelkie piękno, tworząc obraz istoty o niespotykanym wyglądzie. Jednak to nie tylko fizyczne cechy czyniły Ardzawień tak charakterystycznym – to jego wydzielinę i wpływ na otaczający go świat uczyniły go jeszcze bardziej niezwykłym.
Cielsko Ardzawienia owijała warstwa śmierdzącej, żółtordzawej wydzieliny, spływającej z otwartych gruczołów skórnych. To drapiący i nieprzyjemny zapach przepędzał wszelkie żywe stworzenia, tworząc wokół niego swego rodzaju strefę wykluczenia. Nawet ptaki omijały te tereny, a inne istoty unikały go ze względu na jego odrażającą aurę. To właśnie jego woda i bagno zmieniły swój kolor na czerwonawy, zanurzając się w tajemnicy, jaką niosła za sobą ta zaraźliwa substancja.
Ludzie, choć niewiele wiedzieli o Ardzawieniu, uznawali te tereny za przeklęte i niebezpieczne. Przyjście w pobliże zanieczyszczonego przez demona akwenu było uważane za ryzykowne i niemądre. Nawet po opuszczeniu miejsca przez Ardzawienia, jego wpływ utrzymywał się, sprawiając, że bagna stawały się nieurodzajne i jałowe. Stworzenie to, choć pozostawione w spokoju, istniało jako nieodłączny element lokalnych opowieści, stanowiąc ostrzeżenie przed zbytnią ciekawością.
Ardzawień żył zgodnie ze swoim własnym rytmem, oddając się lenistwu i niewymuszonej harmonii z otaczającym go środowiskiem. Przesiedział godziny na słońcu, ciesząc się promieniami, czasem zakąszając jakąś pijawkę czy żabę. To były chwile, w których stworzenie to wydawało się niemalże zasymilowane z naturą, stając się jednym z nią. Zimą, gdy mróz przyciągał zimową szatę na bagna, Ardzawień schodził w głębiny dennego mułu, czekając na nadejście wiosny.
Nieśmiało pojawiający się na powierzchni, Ardzawień stawał się tajemniczym żywiołem, obserwując zmiany wokół niego i oddając się błogiemu spokojowi. Był to spokój niezwykły, będący harmonią z naturą i świadectwem jego długiego, niezrozumiałego istnienia.

Demon, który w milczeniu przemierzał okolice cmentarzy w mrocznych godzinach nocy, był źródłem strachu i przerażenia dla tych, którzy słyszeli o jego istnieniu. Jego nieobliczalne zachowanie i złowrogie zamiary tworzyły legendy, które krążyły wśród miejscowych. To stworzenie o niezidentyfikowanej formie i ciemnych konturach zawsze działało nocą, podsycając atmosferę tajemnicy i zagadki.

Demon ten był znany ze swojego pociągu do grobów i cmentarzy, gdzie uprzykrzał spoczynek zmarłych. Rozgrzebywał groby, rzucając kości na wszelkie strony i niszcząc spokój zmarłych. Jego działania były złowrogie i wydawało się, że celowo dąży do naruszenia pokoju tych, którzy od dawna spoczywali w ziemi. W nocach, gdy księżyc rósł na niebie, demon ten działał z niewytłumaczalną żądzą.

Jednak najbardziej przerażającym aspektem była jego skłonność do napadania na przypadkowych przechodniów. Z uzbrojonymi w pazury łapami, demon w krótkim czasie potrafił sięgnąć po ludzką ofiarę i pociągnąć ją w ciemności między mogiły. Historie o niewyjaśnionych zniknięciach i niewidzialnym oprawcy wokół cmentarzy dodawały paliwa do płomienia przerażenia.

W obliczu takiego zagrożenia, ludzie starali się unikać nocnych spacerów przy cmentarzach za wszelką cenę. Większość z nich podchodziła do tych miejsc ze strachem i respektem, zdając sobie sprawę, że tamtejsze cienie mogą skrywać niewidzialne niebezpieczeństwo. Przekazywane z pokolenia na pokolenie opowieści o demonie nocnych grobów były przestroga przed brawurą i ryzykiem, jakie niosła ze sobą interakcja z tym tajemniczym bytem.

Nocne krążenie przy cmentarzach nigdy nie było rozważnym zajęciem. Opatrzność nakazywała unikać miejsc, które demon mógłby obrać za swoje pola działania. Respektowanie granic i pamięci zmarłych było kluczem do uniknięcia spotkania z tym złowieszczym demonem, którego zamiary pozostawały otoczone czarną tajemnicą.

Legendarna istota, związana z wiejskimi obszarami, nosząca na sobie dziwaczne odzienie z wysuszonych pęków grochowin. Jej wygląd był taki, że wydawała się być połączeniem roślin i ludzkiego kształtu. Na głowie miała nienaturalne, sterczące Łubinowe badyle, które służyły za włosy. To stworzenie wzbudzało przerażenie i lęk wśród tych, którzy mieli nieodpowiednią przyjemność zetknięcia się z nim.

Baba Grochowa była szczególnie aktywna latem, gdy pola były obsadzone grochem czy peluchą. W południowych porach dnia krążyła po tych terenach, przybierając się w strzępy grochowin, które nadawały jej jeszcze bardziej dziwaczny wygląd. Jej obecność była zawsze źródłem napięcia, a ludzie unikali krzyżowania swojej drogi z tą nieprzyjemną istotą.

Jednak to, co czyniło Babę Grochową naprawdę przerażającą, to jej zachowanie wobec ludzi. Napotykając śpiących żniwiarzy w cieniu, demon działał z bezlitosnym okrucieństwem. Dusząc i gryząc swoje ofiary, wydawała się czerpać przyjemność z zadawania bólu. Szczególnie niebezpiecznym momentem były chwile, gdy dzieci zostawione bez nadzoru na polach wpadały w zasięg jej złowieszczych rąk. Mówiono, że Baba Grochowa była w stanie porywać i zjadać takie niewinne dusze, co wzbudzało skrajne przerażenie wśród rodziców.

Ochrona przed Babą Grochową była zatem niezwykle istotna. Wieśniacy starali się omijać obszary, na których demon mógł się pojawić, szczególnie w czasie jej aktywności. Rodzice pilnowali swoje dzieci, by uniknąć niebezpieczeństwa, jakie niosło z sobą spotkanie z tą przerażającą istotą. Ostrzeżenia i przekazywane z pokolenia na pokolenie historie o jej krwiożerczych działań stanowiły nie tylko opowieść, lecz także przestroga przed zbytnią swobodą na wiejskich polach.

Baba Grochowa, choć pozostająca w kręgu ludowych opowieści, była symbolem zagrożenia i mrocznej strony wsi, która wyłaniała się w najmniej oczekiwanych momentach. Jej złowrogie czyny i niebezpieczna natura tworzyły atmosferę tajemnicy i strachu, przypominając ludziom, że nawet w najpiękniejszych i najbardziej spokojnych miejscach mogą czyhać ukryte, mroczne siły.

Mroczne stworzenie, które nawiedzało gęste lasy, przybierając formę przerażającej istoty. Jej strój był nietypowy i wyjątkowy – suknie wykonane z leśnych roślin otaczały ją, tworząc bliski związek z naturą. Na głowie nosiła wiechę ziół, które wydawały się rosnąć bezlitośnie, tworząc dziwny, ale niezwykle charakterystyczny element jej wyglądu.

Baba Jagodowa była szczególnie aktywna w okresach, gdy lasy były pełne jagód i grzybów. Wtedy to wydawała się wyłaniać zza drzew i krzaków, tworząc złą sławę wśród dzieci, które odważały się zbierać te smakowite owoce. Jej obecność była zawsze źródłem lęku, a opowieści o niej przekazywane z ust do ust tylko wzmacniały przerażenie, jakie wzbudzała.

Jednak to, co czyniło Babę Jagodową naprawdę straszną, to jej działania wobec dzieci, które były zbyt nieostrożne, by zdołać przed nią uciec. Gdy wyłapała takie małe istoty, demon chwytał je za szyję i dusił bezlitośnie. Wzrok pełen mroku, jaki skierowywała na te nieszczęsne dusze, był źródłem koszmarów dla tych, którzy mieli okazję spojrzeć jej w oczy.

Ochrona przed Babą Jagodową była niezwykle istotna, szczególnie dla rodziców, którzy martwili się o bezpieczeństwo swoich dzieci. By uniknąć jej złowieszczej obecności, wieśniacy starali się omijać obszary leśne w okresach, gdy jagody i grzyby były obfite. Dorośli ostrzegali dzieci przed wchodzeniem do lasu bez opieki, przekazując im opowieści o demonie, który czyhał na nieostrożnych małych zbieraczy.

Baba Jagodowa, choć pozostająca w kręgu ludowych opowieści, była symbolem zagrożenia, które mogło się ukrywać w otaczającej nas przyrodzie. Jej straszliwe zamiary i niebezpieczna natura tworzyły atmosferę niepokoju, przypominając ludziom, że nawet najbardziej urocze i atrakcyjne miejsca mogą kryć w sobie ukryte niebezpieczeństwo.

Mroczne istoty, znane jeszcze z pogańskich czasów, które zamieszkiwały gęste puszcze i lasy. Pod pozornie piękną postacią niewiast, kryły w sobie niebezpieczne zamiary. Ich działania były skierowane wobec spragnionych wrażeń kochanków, którzy stawiali się w ich ostępach. Opowieści o tych demonach stanowiły przestrogę przed naiwnym uwodzeniem, które mogło okazać się śmiertelną pułapką.
Baby Leśne przybierały postać urokliwych niewiast, które wabiły swoje ofiary w zacienione ostępy lasów. Tam, na miękkim mchu, w otoczeniu tajemniczych dźwięków natury i zapachów roślin, uczucie absztyfikant przyciągało kochanków w ich sidła. Rozkosz i ekstaza towarzyszyły momentowi, który wydawał się niezwykle intensywny. Jednak prawdziwym celem Baby Leśnych było nie tylko uwiedzenie, ale także odurzenie i zniszczenie swoich ofiar.
Po opuszczeniu przez męskie zwłoki, Baby Leśne wracały do swoich kryjówek. Tam, w ciemnościach lasu, ukrywały się, czekając, aż pod ich czarnym sercem wykiełkuje nowe życie. Owa symbolika rodziła się z przekonania, że te istoty były związane z siłami natury, które dawały życie, ale również potrafiły je odebrać. Starzejąc się, Baby Leśne przekształcały się w szpetne staruchy, które straciły zdolność do uwodzenia mężczyzn. To sprawiało, że stawały się bardziej zgorzkniałe i niebezpieczne, przechodząc przez transformację zarówno fizyczną, jak i psychiczną.
W swoim zaawansowanym wieku Baby Leśne przestawały być zdolne do płodzenia potomstwa. W rezultacie porywały ludzkie dzieci, a czasem nawet dorosłych, których pożerały. Ich działania były pełne agresji, atakując i używając przemocy wobec ludzi. Opowieści o tych przerażających wydarzeniach były ostrzeżeniem przed zaślepionym pożądaniem i brakiem rozwagi w obliczu tajemnic natury.
Baby Leśne były zatem symbolem mrocznych sił natury, które mogły być równie piękne, co zabójcze. Ich postać tworzyła atmosferę tajemnicy i niebezpieczeństwa, przypominając ludziom, że za pozornie pięknymi zjawiskami mogą kryć się ukryte zagrożenia. Ochrona przed nimi polegała na ostrożności i zdrowym rozsądku, by uniknąć wpadnięcia w sidła ich mrocznych intryg.

Tajemnicze stworzenie wodne, będące rodzajem postarzałej rusałki. Jej obecność była utożsamiana z malowniczymi brzegami rzek i jezior, gdzie miała zwyczaj pląsać nago pod blaskiem księżyca. Jednak jej działania i skuteczność w uwodzeniu naiwnych młodzieńców pozostawiały pewne wątpliwości.

Baba Wodna była często widywana w okolicach oczek wodnych i zbiorników, gdzie delikatnie unoszący się dym ukazywał, że na powierzchni wody coś się dzieje. Jej wygląd był związany z wodnym środowiskiem – wilgotne włosy opadały na ramiona, a ich kolor był głęboko związany z odcieniami mokrej zieleni i błękitu. Jej oczy, tak jak odbicia księżyca na tafli wody, były pełne tajemnicy i niezdolne do odczytania.

Baba Wodna, choć podobnie jak rusałki, była znana ze swojego wdzięku i piękna, jej metody uwodzenia i ich skuteczność były dyskusyjne. Podobnie jak inne istoty wodne, mogła zaskakiwać młodzieńców swoimi pląsami i delikatnymi ruchami, którymi wabiła ich w swoje kręgi. Jednak czy naprawdę jej działania prowadziły do równie udanych rezultatów, jak u innych wodnych istot, pozostaje tajemnicą.

Wielu wieśniaków wierzyło, że Baba Wodna była istotą wyjątkową, choć może niekoniecznie w sferze uwodzenia. Jej obecność była bardziej związana z tajemnicą natury i dzikim pięknem wód, niż z uwodzeniem młodych mężczyzn. Niemniej jednak, starali się unikać zbliżania się do wód, które były związane z tą niezwykłą istotą, aby uniknąć nieoczekiwanych spotkań.

Baba Wodna była zatem bardziej enigmatycznym i tajemniczym bytem niż uwodzącym demonem. Jej obecność przywodziła na myśl piękno natury i nieodkryte zakamarki dzikich zakątków, tworząc atmosferę magii i niezwykłości. Ochrona przed nią polegała głównie na unikaniu miejsc, które były z nią związane, oraz zachowaniu zdrowego rozsądku w obliczu tajemniczych zjawisk, które mogły się wokół niej dziać.

Niezwykły demon, który atakował pracujących na polach ludzi w środku dnia. W jej przypadku nazwa była dosłowna, gdyż to właśnie łany żyta były jej ulubionym terytorium. Jej obecność była źródłem lęku dla tych, którzy wiedzieli o jej istnieniu i respektowali jej potężną siłę.

Baba Żytnia wyróżniała się wśród innych demonów swoją charakterystyczną białą odzieżą, która kontrastowała z zieloną zielenią łanów żyta. Jej wygląd był pełen tajemnicy i złowieszczego piękna, a spojrzenie jej oczu zdawało się przenikać dusze tych, którzy odważyli się na nią spojrzeć. Jej sylwetka wznosząca się między kłosami była zapowiedzią niebezpieczeństwa, jakie niesła ze sobą.

Spotkanie z Babą Żytnią było niezwykle niebezpieczne. Gdy ktoś spostrzegł jej postać wśród łanów żyta, jedyną skuteczną metodą obrony było natychmiastowe rzucenie się na ziemię i oczekiwanie, aż demon zniknie. Ci, którzy byli na tyle zuchwali, by tego nie zrobić, ponosili konsekwencje. Baba Żytnia była znana z drastycznych działań wobec tych, którzy nie posłuchali ostrzeżeń. Złamane ręce i nogi stanowiły krwawą cenę za brak poszanowania dla jej terytorium.

Ochrona przed Babą Żytnią polegała na unikaniu pracy na polach w środku dnia, gdy demon mógł być najbardziej aktywny. Ludzie starali się pracować rano lub po południu, aby uniknąć ryzyka spotkania z nią. Opowieści o jej okrutnych karach przestrzegały pracowników przed zbytnią pewnością siebie i brakiem poszanowania dla natury i sił, które ją kształtowały.

Baba Żytnia była symbolem siły natury i tajemniczych mocy związanych z polami uprawnymi. Jej postać tworzyła atmosferę niepokoju i respektu, przypominając ludziom, że nawet najbardziej powszechne i urocze miejsca mogą kryć w sobie niebezpieczne siły.

Dobry duch gospodarstwa, opiekun ptactwa domowego i zwierząt gospodarskich. W wierzeniach ludowych pełnił kluczową rolę jako stróż bydła i inwentarza gospodarskiego. Wszystko zależało od tego, jak traktowali go gospodarze i jakim byli ludźmi – banan miał moc zarówno mnożenia dobytku, jak i zabierania go.

Bahan przybierał postać małego stworzenia o przyjaznym wyglądzie, co czyniło go sympatycznym i dostępnym dla ludzi. Jednak jego relacje z gospodarzami były niezwykle delikatne. To, jak się go traktowało, miało bezpośredni wpływ na losy inwentarza gospodarskiego.

Jeśli gospodarze byli hojni i troszczyli się o dobrostan zwierząt, Bahan obdarzał ich szczęśliwymi narodzinami i zdrowym potomstwem. Zwierzęta rodziły często i zdrowo, co przekładało się na zwiększenie dobrobytu gospodarstwa.

Z drugiej strony, jeśli gospodarze byli skąpi i nie dbali o potrzeby swojego inwentarza, Bahan mógł odebrać im ich dobytek. Zwierzęta stawały się bezpłodne lub rodziły chore potomstwo, co prowadziło do ubożenia i trudności na gospodarstwie.

Bahan był także opiekunem ptactwa domowego, dbającym o zdrowie i bezpieczeństwo ptaków hodowlanych. W jego obecności ptaki były bardziej płodne, a ich jaja były zdrowsze.

Aby zjednać sobie względy Bahana, gospodarze przygotowywali specjalne posłanie, wyściełane miękkim sianem, na którym duch mógł spoczywać blisko swojego ukochanego bydła. W ten sposób Bahan odpoczywał, nabierając energii do dalszej opieki nad inwentarzem. Sianko, na którym spoczywał, uważano za magiczne i lecznicze, często podawane było kobietom po połogu.

Wierzenia związane z Bahanem ukazywały, jak istotną rolę odgrywały duchy domowe i opiekunowie w życiu wiejskim społeczności. Ochrona i dobrobyt zwierząt gospodarskich były kluczowe dla utrzymania życia na wsi, dlatego też obchodzono się z nimi z najwyższym szacunkiem i troską, starając się zjednać sobie łaskę Bahana.

To istota, która wodząc po bagnach, jeziorach i strumieniach, zasługuje na swoją niechlubną opinię jako łasuch kobiecych wdzięków. Jego charakterystyczne cechy, takie jak brzydka, opuchnięta twarz, wielki brzuch i skóra pokryta brodawkami, nie były najlepszą wizytówką, co sprawiało, że nie cieszył się wielką popularnością wśród dam. Co więcej, jego miłosne podboje były często tak niezgrabne i nieporadne, że bardziej wywoływały śmiech i drwiny niż autentyczny strach. Niemniej jednak, bałamutnik niezrażony próbował swoich sił, często próbując podglądać kąpiące się nago wieśniaczki.
Jednak prawdziwe niebezpieczeństwo zaczynało się w momencie, gdy bałamutnik używał swoich magicznych mocy. Potrafił zmienić swoją postać w młodzieńca o niezwykłej urodzie, z silnymi ramionami, wydatną szczęką i gęstą czupryną. W tej atrakcyjnej postaci był w stanie skusić wiele kobiet. Niestety, gdy ich uczucia były już w pełni rozbudzone, bałamutnik odsłaniał swoją prawdziwą twarz i wykorzystywał swoje ofiary.
Po tych chwilach euforii i ukojenia, ofiary bałamutnika traciły zdolność rozumowania i często próbowały zakończyć swoje życie w głębinach. To jednak nie było proste, ponieważ po zbliżeniu z bałamutnikiem kobiety zyskiwały zdolność oddychania pod wodą, stając się skazane na wieczne uwięzienie w mrocznym królestwie tego podstępnego demona.
Zabezpieczenie się przed bałamutnikiem wymagało ostrożności i czujności. Wieśniaczki często unikały kąpieli w odosobnionych miejscach i nosiły amulety ochronne, aby odstraszyć tego złowrogiego demoniczego uwodziciela. Jednakże legenda o bałamutniku przypomina, że magia i pokusa mogą przybrać różne formy, a ludzie muszą być gotowi bronić się przed zagrożeniem nie tylko w fizycznym, ale i duchowym sensie.

Bandurki to złośliwe istoty, które występowały w wieczorową porą, okrążając ludzkie siedziby. Miały zdolność udawania pomocnych duszków, szczególnie wtedy, gdy ludzie wracali z karczmy. Wystarczyło zagwizdać, a bandurki pojawiały się natychmiast, oświetlając drogę w ciemności i towarzysząc w nocnej wędrówce do domu. Niestety, po pewnym czasie, gdy pijakowi wydawało się, że jest blisko swojego miejsca zamieszkania, odkrywał z przerażeniem, że jest w zupełnie odległym miejscu, otoczony przez tę nieprzyjazną bandę demonów.

Bandurki, w przewadze liczbowej, nie dawały ofiarom szans na obronę. Atakowały brutalnie, szarpiąc, biorąc się za bijatykę i głośno śmiejąc się podczas całego zamieszania. Przestawały tylko wtedy, gdy ofiara padała nieruchomo na ziemię. Z powodu tej przewagi liczebnej ludzie musieli stosować różne metody, aby uchronić się przed bandurkami.

Niektórzy wierzyli, że należy przeżegnać się trzy razy lub wywrócić kieszenie spodni na lewą stronę, aby odstraszyć te istoty. Inni uważali, że najbezpieczniejszym sposobem jest rozebranie się do bielizny. Jednak najskuteczniejszym rozwiązaniem wydawał się być szaleńczy bieg w stronę domu, bez oglądania się za siebie. Bandurki goniły ofiarę aż pod same drzwi, a nawet po ich zamknięciu wciąż próbowały dostarczyć strachu, świecąc w okna i wzywając do wyjścia. To doświadczenie skutkowało tym, że wielu ludziom odechciewało się nocnych wycieczek do karczmy.

Bandurki stanowiły przestrogę, że pozorne dobroćstwo może skrywać mroczne intencje, a ludzie muszą być czujni i ostrożni, by uniknąć opresji tych demonicznych bytów.

Znany również jako Łaźnik, to istota opiekuńcza, związana z pradawnymi czasami i łaźniami, które były integralną częścią słowiańskich gospodarstw. W niewielkich budynkach zwanych baniami, o czym świadczą zarówno odkrycia archeologiczne, jak i relacje podróżnych, zachowywano wysoki standard higieny, co zaskakiwało nawet arabskich kupców.
Bannik przybierał postać karłowatego dziadka z dużą głową i bujną fryzurą. Generalnie nie był groźny dla ludzi; wręcz przeciwnie, dbał sumiennie o łaźnię, utrzymując ognie, kamienie i witki w odpowiednich warunkach. W zamian za swe usługi oczekiwał jedynie codziennego cebrzyka wody.
Przez wieki bannik pokojowo współżył z ludźmi. Jednakże, w miarę powstawania miast i nowych, publicznych łaźni, zaczęły się zmiany. W średniowieczu, zwłaszcza w XIV wieku, łaźnie stały się miejscem spotkań społeczności, a Kraków posiadał nawet czternaście tego rodzaju przybytków. Ludzie korzystali z kąpieli parowej, rozmawiali, pili piwo, grali w kości, a także korzystali z usług towarzyszek. Niestety, bannik nie mógł nad tym wszystkim zapanować, a łaźnie stawały się coraz bardziej niebezpiecznymi miejscami.
Kres kariery łaźni i banników przyniosła wielka epidemia dżumy w drugiej połowie XIV wieku. Wówczas naukowcy orzekli, że chorobę wywołało zbyt częste mycie się, otwierające pory skóry. Zalecono unikanie kąpieli, a zamiast tego częste zmienianie bielizny. To właśnie wtedy banniki straciły swoje miejsce do życia, a ludzkość wkroczyła w epokę, w której brakowało dbałości o higienę.